در فرهنگ ایران زمین از دیرباز باغ جایگاه ویژه ای داشته است . باغ سازی در ایران قدمت دیرینه دارد و باغ های ایرانی نشان دهنده هنر معماران اصیل این سرزمین است . برخی باغ های ایرانی را نمادی از بهشت برین می دانند و ایده طراحی باغ ها را طراحی آسمانی در زمین عنوان کرده اند . ظروف سفالی کشف شده ای که مربوط به دوره 4000 سال قبل از میلاد هستند ، در بر گیرنده طرحی از یک باغ ایرانی هستند و در کتب تاریخی از حمل سبک طراحی باغ ایرانی توسط قوم مغول به هند صحبت شده است .
شاهان ایرانی اقدام به بازسازی و ساخت باغ های اصیل زیادی نموده اند و با این کار سعی در به رخ کشیدن قدرت و سلطه خود به مردم زیر دست داشته اند . باغ ها سمبل و نمادی از جهان واقعی و حقیقی پیرامون ما هستند و فضایی پر از نظم و آرامش را با خود به ارمغان می آورند . در طراحی باغ ایرانی آب را از نزدیکای اریکه شاهان عبور می دادند ، که نمادی از قدرت شاهان در آن برهه از زمان بوده است .
ویژگی های باغ های ایرانی اصیل
در باغ های ایرانی وجوه اشتراکی به چشم می خورند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود .
- باغ های ایرانی دارای خاصیت درون گرایی هستند و گرداگرد آنها دیوار کشیده می شود .
- هندسه در طراحی باغ ایرانی جایگاه ویژه ای دارد و معماران برای طراحی تمام بخش های باغ و درختکاری از هندسه استفاده می نمایند .
- در طراحی بیشتر باغ های ایرانی یک ساختمان به عنوان ورودی در نظر گرفته می شود .
- برای اغلب باغ ها برج ساخته می شود و همچنین باغ دارای یک ساختمان مرکزی در نقطه کانونی محوطه است .
- باغ های ایرانی دارای باغچه های زیبای پر از دار و درخت و گل های زیبا هستند . شکل هندسی این باغچه ها چهار ضلع و یا به اصطلاح چهار پهلو است .
- برخورداری از شبکه آب نما و خیابان بندی های راست از دیگر ویژگی های باغ ایرانی است .
انواع باغ های ایرانی
با بررسی باغ های ایرانی قدیمی ، مشخص می شود که طرح ها و باغ ها در ایران سه نوع هستند . در نوع اول باغ ها مسطح هستند و شیب کمی دارند . نوع دوم اختصاص به زمین های شیب دار دارد که در آنها از ساختار پله ای و سکو بندی شده استفاده می شود . نوع سوم را باغ هایی تشکیل می دهند که دارای پستی بلندی و ناهمواری های زیادی بوده و در طراحی آنها کمترین میزان دست خوردگی لحاظ می شود .
اصول طراحی باغ ایرانی
معماران زبر دست ایرانی از گذشته تا امروز برای طراحی باغ ها از اصول مشخص زیر پیروی می کردند .
-
سلسله مراتب
رعایت سلسله مراتب در طراحی باغ به این معنا است که مولفه های مختلف به کار گرفته شده در طراحی باغ ، با توجه به میزان اهمیت و کارکرد آنها درون طرح استفاده می شوند. سلسله مراتب تعریف شده برای باغ ها به این صورت است که از سردر باغ آغاز شده و به آبنمای در قسمت جلوخان می رسد . پس از عبور از هشتی و خیابان اصلی ، ساختمان اصلی یا کوشک نمایان می شود . رعایت این اصول در رنگ عناصر و مولفه ها و اندازه و ارتفاع نیز رعایت می شود.
تقارن و تعادل ویژگی جدایی ناپذیر باغ های ایرانی است . در تمام محورها و خیابان های باغ و کوشک ها قرینه سازی کامل رعایت می گردد .
در باغ های ایرانی مرکزیت و به عبارت بهتر مهم ترین بخش فضا اختصاص به کوشک ها دارد .
این اصل به معنی تکرار چند عنصر و مولفه به صورتی است که ، برای درک روابط در نظر گرفته شده توسط معمار و قانونهای حاکم بر فضا ، نیاز به دقت و بررسی زیادی وجود دارد .
در باغ ایرانی تمامی فضاها دارای هویتی مستقل هستند . این استقلال در هویت ، حتی در فاصله میان دو فضای مستقل نیز تعریف شده است .
-
تنوع در وحدت ، وحدت در تنوع
در طراحی باغ های ایرانی شاهد خطوط کلی و هندسه و مصالح واحدی هستیم که فضاهای متنوعی را ایجاد می نمایند.
-
طبیعت گرایی و بهره گیری از منظر
معماری اصیل ایرانی رویکردی طبیعت گرا دارد . وجود ایوان ها و فضاهای نیمه باز دیگر و استفاده از چشم اندازهای عمیق و بدون مانع از این مسئله نشات می گیرد .
امروزه برای پیوستن به گذشته و بهره گیری از فضای دلنشین باغ های ایرانی، می توان از هنر معماران شاغل در شرکت معماری برای طراحی و ساخت باغ استفاده نمود .
شما می توانید با مراجعه به وبسایت رسمی گروه معماری هیرادانا مقالاتی را در خصوص طراحی ویلای مدرن ، طراحی داخلی منزل ، طراحی نمای کلاسیک و مدرن ساختمان ، طراحی دکوراسیون اداری و سایر مقالات مرتبط در حوزه ی بازسازی ساختمان و معماری را مطالعه بفرمایید .